Pontificale gelezen H. Mis

De bisschop wordt bijgestaan door 2 diakens/priesters (die op zijn minst de tonsuur ontvangen hebben) en 2 misdienaars. In deze beschrijving noem ik ze diaken-assistenten en acolieten, maar in het Frans worden ze in deze dienst eigenlijk 'chapelains' en 'familiers' genoemd.

Op het altaar liggen de gewaden van de bisschop klaar. Er branden 4 kaarsen.

IN DE KERK

Deze DA's (diaken assistenten) nodigen B met een buiging uit om hen naar de altaarvoet te volgen. De acolieten gaan voor hen naar de altaarvoet, maken een kniebuiging en gaan naar de credenstafel om de benodigdheden voor de handwassing te nemen. Ondertussen maken B en de DA's een kniebuiging. De acolieten knielen voor B. DA1 neemt de bisschopsring ( en kust die) Na de handwassing kust DA1 de ring opnieuw en schuift die terug aan de vinger van B. Nadat de acolieten de ring gekust hebben, staan ze op en keren rechtstreeks naar de credenstafel terug.

Nu zal B onderaan de altaarvoet de gewaden aandoen. De DA's gaan daarom rechtstreeks de trappen op naar het altaar om deze gewaden naar B te brengen en hem te assisteren.  Samen brengen ze het amict en de albe. DA2 geeft dan het koord aan, terwijl de eerste het borstkruis presenteert op een schaaltje. DA2 geeft de stola en daarna geven beiden de kazuifel. DA1 neemt tenslotte het schaaltje met de solideo en zet de solideo op bij B. Hij had ook het lege schaaltje van het borstkruis meegenomen zodat hij nu de beide lege schaaltjes aan A2 geeft.DA2 heeft nog de manipel vast (, maar geeft die pas aan B na het 'Indulgentiam'). B en de DA's maken een kniebuiging en B begint de voetgebeden. DA's en acolieten zitten geknield.

filmfragment, klik hier

VAN DE VOETGEBEDEN TOT EN MET HET EVANGELIE

De DA's buigen tijdens de voetgebeden zoals de acolieten dat doen in de gelezen missen. Na het 'indulgentiam' staat DA2 even recht om B de manipel te laten kussen en aan te doen. Nadien gaat DA2 terug geknield zitten. Wanneer B de trappen opgaat, staan de DA's recht, heffen de albe van B op en gaan met hem mee de trappen op.

B gaat naar het missaal met links van hem DA2 en rechts DA1. A1 reikt aan de epistelzijde de kaarshouder (met brandende kaars) aan aan DA1.DA1 draagt de kaarshouder tot na het evangelie.

De DA's blijven links en rechts van B, ook wanneer hij naar het midden gaat voor het 'Kyrie' en 'Gloria' en doen de buigingen met hem mee.

(Wanneer B moet knielen tijdens het epistel of de 'Tractus', blijven de DA's rechtstaan en ondersteunen zijn ellebogen.)

 Na het epistel doet DA2 een stap achteruit zodat B naar het midden kan gaan. DA2 neemt het missaal en samen met DA1 gaan ze naar de evangeliezijde.

DA1 staat naast het missaal, links van B. DA2 staat rechts van DA1, maar tijdens het evangelie gaat DA2 naar de credenstafel om de kelk te nemen.

Hij plaatst de kelk op het altaar (rechts van het midden) en ontvouwt het corporale. Hij blijft daarna rechts van B staan.

Na het evangelie zet DA1 zijn kaarshouder op het altaar naast het missaal en reikt hij het missaal aan aan B om het te kussen.

B gaat naar het midden van het altaar (met de DA's rechts en links van hem) , DA1 plaatst het altaarmissaal naar het midden , zoals gebruikelijk naast het corporale.

filmfragment, klik hier

OFFERTORIUM

DA1 neemt terug de kaarshouder vast en staat links naast B.

Zodra B het offertoriumgebed heeft gelezen, neemt de DA2 het velum van de kelk en vouwt deze. DA2 zet de palla opzij en geeft B de pateen (met gebruikelijke kussen). Dan giet hij wijn in de kelk en laat B het water zegenen (Benedicite pater reverendissime) voordat hij een een druppel water in de kelk giet. Ten slotte geeft hij de kelk aan b (met gebruikelijke kussen) en bedekt hem vervolgens na het 'Offerimus'. Voordat B naar de epistelzijde gaat voor de 'lavabo', neemt de DA2 het 'canonmissaal' (boek dat voor tabernakel gezet werd) mee naar de epistelzijde en plaatst dit na de 'lavabo' terug in het midden voor het tabernakel. DA1 begeleidt B naar de epistelzijde. DA1 zet zijn kaarshouder neer op het altaar, neemt de ring tijdens de lavabo, en neemt daarna opnieuw zijn plaats in aan het missaal. Hij neemt opnieuw de kaarshouder vast.

    filmfragment, klik hier

    Wanneer B de 'secreta' bidt, gaat A1 rechtstreeks naar DA2 met het schaaltje voor de solideo. A2 gaat de altaartrappen rond naar de evangeliezijde.

    Na de 'secreta' neemt DA2 de solideo van het hoofd van B en legt dit op het schaaltje van A1.A1 keert terug naar de credenstafel.

    DA1 zet zijn kaarshouder neer om het altaarmissaal te sluiten. A2 gaat langs de evangeliezijde de trappen op om het altaarmissaal aan te nemen. A2 keert terug naar de credenstafel. DA1 legt ondertussen het canonmissaal op de altaarstaander, legt de prefatie klaar en neemt terug zijn kaarshouder vast.

    A1 belt zoals gebruikelijk 3x bij het 'Sanctus'. Nadat ze een kruisteken maakten aan het einde van de Sanctus, gaan de acolieten geknield zitten (op hun plaats aan de credens).

    Indien er toortsdragers zijn komen ze na het 'Sanctus' binnen.

    filmfragment, klik hier

    (Na de 'Sanctus' kan acoliet 2 de stola's aanreiken aan de DA's, maar er kan ook gewacht worden tot aan het 'Agnus Dei' zoals in deze beschrijving voorzien is.)

    Bij het 'Memento' doen de DA's een stap achteruit. DA1 zet de kaarshouder dan even op het altaar. Wanneer een ciborie moet geconsacreerd worden opent DA2 de ciborie bij het 'Qui pridie'. DA1 zet dan de kaarshouder op het altaar en beiden gaan geknield zitten op de bovenste trede.

    De DA's heffen de kazuifel van B op tijdens de consecratie. Na de consecratie van de hostie staat enkel DA2 op om de palla van de kelk te nemen en gaat direct terug geknield zitten op de bovenste trede.

    Na de  opheffing van het H. Bloed staan de DA's recht. DA2 dekt de kelk met de palla en ze maken samen met B een kniebuiging.

    filmfragment, klik hier

    DA1 neemt opnieuw de kaarshouder met zijn linkerhand vast. Hij knielt niet mee wanneer B kniebuigingen maakt, maar ondersteund wel met zijn rechterhand de onderarm van B.

    DA2 doet op de gebruikelijke momenten de palla van de kelk en op de kelk. Hij geeft ook op het einde van de 'Pater noster' de pateen aan B.

    Voor het 'Pater noster' staan de acolieten recht.

      Na het 'Agnus Dei' gaat A1 geknield zitten, A2 -die iets voor het 'Agnus Dei' de stola's voor de DA's op de credens nam en naar de altaarvoet ging- gaat nu de trappen op om de stola's aan de DA's te geven. A2 maakt daarna een kniebuiging en gaat dan ook geknield zitten aan de credenstafel.

      H. COMMUNIE

      Voor de communies van B plaatst DA1 zijn kaarshouder op het altaar, daarna gaan beide DA's iets achteruit en buigen ze diep. Na de communie van de H. Hostie neemt DA2 de palla van de kelk. B maakt een kniebuiging voor de nuttiging van het H. Bloed, DA1 en DA2 maken met B deze kniebuiging terwijl de acolieten naar de altaarvoet komen en geknield gaan zitten op de gebruikelijke plaatsen. De acolieten heffen het 'Confiteor' aan.

      DA1 neemt de pateen mee wanneer hij met DA2 gaat knielen op de bovenste trede. Hij zal bij de communie uitreiking de pateen onder de kin van de gelovigen houden.

      filmfragment, klik hier

      NA DE H. COMMUNIE

      DA2 plaatst de cibories in het tabernakel en sluit het tabernakel.

      De acolieten (en eventuele toortsendragers) staan recht. De toortsendragers gaan weg, acoliet 2 brengt het altaarmissaal naar DA1.
      DA1 zet het canonmissaal voor het tabernakel.

      A1 brengt de ampullen alsook het schaaltje met de solideo naar DA2.
      De DA's doen hun stola uit en geven die aan de acoliet die naast hun staat. Aangezien A2 nog het missaal vast heeft, legt DA1 zijn stola op het altaar.

      DA2 doet wijn en water in de kelk op de gebruikelijke momenten. A2 geeft het altaarmissaal aan DA1 met voor en na een buiging. DA1 legt het missaal op de altaarstaander.
      DA1 zal de altaarstaander naar de overzijde brengen terwijl A2 de kaarshouder neemt en meegaat.

      A1 gaat terug naar de credenstafel( met ampullen,schaaltje en stola in de hand) terwijl DA2de solideo op hoofd van B zet.DA1 zet het altaarmissaal op het altaar aan de epistelzijde.A2 zet de kaarshouder naast het altaarmissaal en gaat (met de stola van DA1 in de hand) naar de credens.

      DA2 gaat de trappen af om aan de evangeliezijde van het altaar de kelk te gaan dekken.
      DA1 doet een stap achteruit voor B. De acolieten knielen voor B voor een handwassing.
      DA1 zorgt weer voor de bisschopsring.

      De acolieten keren naar de credenstafel terug en blijven er staan.
      DA1 gaat rechts van B aan het missaal staan en neemt zijn kaarshouder vast.

      A2 brengt het kelkvelum naar DA2 aan de evangeliezijde en reikt beurs
      en kelkvelum aan aan DA2.

      A1 knielt tijdens de slotgebeden. DA2 en A2 brengen de kelk naar de credenstafel. A2 maakt achter DA2 een kniebuiging.

      DA2 gaat de trappen op om links naast B te staan.

      DA1 zet zijn kaarshouder op het altaar om het altaarmissaal te sluiten.
      Wanneer B het altaar kustte na het 'Ite missa est' zet DA2 het canonmissaal klaar aan de evangeliezijde voor het laatste evangelie.

      Net voor de zegen knielen de DA's in het midden op de bovenste trede.
      De acolieten knielen aan de credenstafel.

      Na de zegen staat men terug recht. DA2 neemt het canonmissaal vast, DA1 staat rechts van B en nam terug zijn kaarshouder vast.

      A1 legt tijdens het laatste evangelie een kartonnetje met de gebeden na de H. Mis klaar op de trappen aan de altaarvoet.

      Enkel B en de acolieten maken een kniebuiging tijdens het laatste evangelie.

      Na het laatste evangelie, sluit DA2 het canonmissaal en legt dit op het altaar.DA1 laat de kaarshouder op het altaar staan. B geeft de manipel aan DA2 en DA2 legt die op het altaar.
      B en DA's maken een hoofdbuiging en gaan knielen aan de altaarvoet voor de gebeden na de H. mis. Ook A1 en A2 knielen.

      Na deze gebeden staan allen recht.

      A2 komt met de schaaltjes voor de solideo en het kruis. B doet zijn misgewaden uit.
      DA1 en DA2 leggen ze op het altaar.A2 keert naar de credens terug.

      Wanneer alle gewaden op het altaar liggen, gaan de DA's de trappen af, maken ze met B een kniebuiging en brengen ze B weg.

      Ondertussen komen de acolieten naar de altaarvoet.
      De DA's komen terug naar de altaarvoet. DA's en A's knielen en gaan naar de sacristie, de acolieten voorop.

        filmfragment, klik hier